Piła formatowa – jak wybrać i kupić odpowiedni model?

Piła formatowa jest typem przecinarki tarczowej wykorzystywanym zarówno w w małych warsztatach i stolarniach jak i na liniach produkcyjnych dużych przedsiębiorstw. Stanowi jedno z najczęściej wykorzystywanych, podstawowych narzędzi stolarskich, dlatego przed jej zakupem warto zapoznać się z aspektami, jakie mogą mieć wpływ na funkcjonalność narzędzia, jakość i wydajność pracy. Decydując się na zakup piły formatowej warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów.

1. Wózek ruchomy

Standardowe modele wózków opierają się na dwóch systemach posuwu – łożysku kulkowym (tzw. trapezie) oraz rolkach (czyli na tzw. prętach), których modyfikacje zależą od konkretnego producenta i jego indywidualnych rozwiązań technicznych. Warto też zwrócić uwagę na mniejsze lub starsze typy maszyn, w których stosuje się prowadnicę w formie pełnego wałka albo rury, dzięki czemu linia cięcia jest odsunięta o ułamkową część milimetra. Takie funkcjonowanie sprawdza się jedynie przy cięciu litego drewna, natomiast nie jest praktyczne przy cięciu płyt. Dobry, gwarantujący najwyższą sprawność wózek to taki, który:

• porusza się lekko, płynnie i bez przeskoków,
• nie posiada luzów i nie stawia oporów w żadnym miejscu,
• bez względu na wielkość posiada odpowiednie użebrowanie, dzięki któremu zachowa sztywność i nie będzie się uginał podczas nacisku,
• zapewnia wysoką precyzję cięcia na całej długości potwierdzoną doświadczeniem producenta i opiniami na rynku.

2. Agregat piły

Podstawową cechą, jaką powinien charakteryzować się agregat piły formatowej, jest jego zwarta konstrukcja. Podczas cięcia jakiekolwiek pojawiające się drgania lub wibracje wpłyną negatywnie na precyzję pracy, dlatego niewskazane są agregaty składane z kilku elementów, bardziej podatne na tego rodzaju dysfunkcje. Najlepsze rozwiązania, to agregaty odlewane z żeliwa, a także montowane na specjalnych łożach, dzięki którym mogą być podnoszone i przechylane bez jednoczesnego wpływu na powstawanie wibracji. Łoże zapewnia sztywność i stabilność podczas pracy pod kątem, oraz zwiększa powtarzalność ustawień. Istotnym parametrem jest również moc silnika uzależniona od rodzaju ciętych materiałów. Do cięcia płyt wystarczający będzie silnik 3-4 kW w trybie S1, a w przypadku drewna litego maksymalnie 11 kW w trybie S1.

3. Podcinacz

Podcinacz jest niewielką, samodzielną piłą, która wykonuje nacięcie pod spodem płyty w miejscu, w którym wysuwa się główna tarcza. Takie nacięcie eliminuje ryzyko wyrywania strzępów materiału, a krawędź cięcia pozostaje idealnie równa po obu stronach. Podcinacz bywa niezbędny w przypadku przecinania płyt, które mają nieco inną, bardziej delikatną strukturę niż lite drewno. W standardowych piłach formatowych podcinacz może pracować na wspólnym silniku razem z piłą główną, jak i samodzielnie, na własnym silniku i agregacie. Elementem decydującym o jakości pracy jest możliwość regulacji w dwóch płaszczyznach: góra/dół oraz na boki.

4. Rama boczna

W konstrukcji ramy bocznej najważniejszym elementem wpływającym na jakość pracy jest jej suport. Ten zespół decyduje o sposobie przesuwania materiału podczas wykonywania cięcia, który wpływa także na jego precyzję. Suport zbyt luźny lub zbyt ciasny nie zapewni płynności posuwu, a ewentualne drgania wynikające z podskakiwania na zbierającym się pyle również zakłócą prawidłowość pracy. Istotne jest również ustawienie liniału, który decyduje o miejscu wykonania cięcia. Powinien on być stabilny i ustawiony pod kątem 90 stopni. Zarówno liniał poprzeczny, jak i podłużny powinny być wyposażone w łatwy system przemieszczania i ustawiania.

5. Stół roboczy z liniałem

Ten dodatkowy element wyposażenia przeznaczony jest do cięcia materiałów bez wózka, a jego najważniejszym parametrem bywa rodzaj materiału, z którego został wykonany. Zarówno stół jak i liniał powinny być solidne i odporne na ścieranie, dlatego najlepszym materiałem do ich konstrukcji pozostaje żeliwo. Podczas zakupu piły formatowej warto też zwrócić uwagę na solidność i stabilność korpusu liniału oraz konstrukcję prowadnicy, wymagającej właściwej sztywności oraz wynikającej z niej powtarzalności i dokładności wymiarów.